Rok 1945. Dla byłych więźniów jednego z kacetów na terenie Niemiec wojna nie do końca się skończyła - jako tzw. dipisi dalej tkwią za drutami, tym razem pilnowani przez Amerykanów, już bez ciągłego zagrożenia śmiercią, za to wciąż niedostatecznie najedzeni. Wizyta biskupa, msza i rekonstrukcja bitwy grunwaldzkiej podgrzewają toczone przez Polaków spory.
Nie bierze w nich udziału obozowy outsider, poeta Tadeusz, na pozór wypalony wewnętrznie wieloletnim pobytem w kacecie, w istocie skrywający pod maską cynizmu wielką wrażliwość. Puste bogoojczyźniane rytuały tej wrażliwości nie ocalą, ale miłość do spotkanej tu uciekinierki z Polski, Żydówki Niny - być może tak.
Film o miłości i sprawach Polaków - z Baczyńskim, Norwidem oraz Popiołem i diamentem w tle. Inne spojrzenie na tematykę obozową, pytanie o skutki złej przeszłości i analogie ze współczesnością. Karykaturalne widowisko grunwaldzkie jako metafora życia w Polsce ery moczarowskiej i najpiękniejsza w kinie Wajdy scena miłosna (Nina próbująca scałować obozowy numer Tadeusza). Gorące spory, znakomite aktorstwo i Złota Kaczka dla filmu roku.